Master Moeder II: de 3 R'en II

Vergeet de drie R’en.

Concreter: vergeet dat het er drie zouden moeten zijn. In een sessie met ervaren moeders en deskundigen kwamen wij tot minstens 7 R’en die helpen een gezin draaiende te houden.

De R, met zijn strak rechte rug, een ronde, schijnbaar zachte borst, heeft een been vooruit gestoken, alsof hij een stap naar voren doet. Deze R staat symbool voor een hoop zaken in het leven:
Je vertrouwt op het Ritme van je hartslag en je ademhaling; . Regelmaat ontstaat vaak vanuit Ritme; Reinheid is in die zin dan ook geen doel op zich.De Ruimte die een kind nodig heeft, groeit evenredig met de groei van het kind zelf. 

Ritme

Ritme zit in alles. Ritme van de dagen, de seizoenen, de generaties. Je vertrouwt op het ritme van je hartslag en je ademhaling. Zo kun je ook vertrouwen op het ritme dat moeder en kind samen ontwikkelen, een ritme van slapen, drinken, wakker zijn. Het is zelden nodig en meestal niet wenselijk een ritme op te dringen, het ontwikkelt zich vanzelf. Durf eens het ritme van je kind te volgen en kijk wat er gebeurt. Het zou best kunnen dat het volgen van het ritme zonder de druk van dat het anders moet, juist de rust geeft die moeder en kind nodig hebben. (zie drie R’en deel 1 voor Rust)

Vergeet de klok, draai de wekker om en volg het ritme van voedingen, slapen en wakker worden. Vertrouw op het ritme van je hart.

Regelmaat

Regelmaat ligt dicht tegen ritme aan. Regelmaat ontstaat vaak vanuit ritme. Regelmaat geeft aan dat zaken vaak op dezelfde manier en dezelfde momenten terugkomen. Regelmaat hoeft geen goede zaak te zijn: elke dag dronken is ook een regelmatig leven J.  

Regelmaat is er ook in wat voor boodschap een moeder haar kind geeft; als zij reageert op zijn behoeftes en verzoeken, leert het kind luisteren naar de regelmaat van zijn lichaam en leven. Als hij honger heeft kan hij eten om dat gevoel kwijt te raken. En zo kunnen de meeste vervelende sensaties opgelost worden door vervullen van een behoefte. De regelmaat van de spijsvertering en van wakker en slapen, dag en nacht wordt stap voor stap ontdekt.

Reinheid

Is de derde van de drie ‘klassieke’ R’en. Reinheid wordt vaak geïnterpreteerd als hygiëne; het schoonhouden van huis en omgeving van moeder en kind. En niemand zal ontkennen dat een zekere mate van hygiëne belangrijk is voor leven en welzijn van elke mens. Huishoudelijke hygiëne dient dan ook dat doel: de gezondheid en het welzijn van de mensen die in het huis wonen en verblijven. Reinheid is in die zin dan ook geen doel op zich. In het leven van moeder en kind zou deze reinheid dan niet de overhand moeten hebben: mensen gaan voor dingen.

Reinheid van woorden en daden dient hetzelfde doel als eerder genoemde ‘fysieke’ reinheid. Gezondheid en welzijn is niet alleen de afwezigheid van bacteriën, ook je erkent en gewenst voelen maakt deel uit van iemands gezondheid. Maslov omschrijft menselijke behoeften als een pyramide, onderin de basale behoeften als voedsel, drinken, veiligheid en geborgenheid en sociale interactie. Pas als aan deze behoeften voldaan is, kan een individu groeien en op zoek gaan naar persoonlijke ontwikkeling, zingeving en esthetiek.

Door rein tegen en over haar kind te spreken, kan een moeder dat kind laten merken dat het kind gewenst, geliefd en erkend is. En daarmee de basale behoeften vervullen zodat het kind verder kan kijken en groeien.

Ruimte

Een kind heeft natuurlijk veel fysieke ruimte nodig om te slapen, te spelen en te leven. Ook neemt een kind vaak een behoorlijke ruimte in van het leven van zijn moeder.

Een kind heeft ook ruimte nodig om zichzelf te ontdekken, zijn behoeftes, gevoelens, voorkeuren en persoonlijkheden. En ruimte om fouten te maken natuurlijk.

De ruimte die een kind nodig heeft, groeit evenredig met de groei van het kind zelf. In de eerste tijd kunnen moeder en kind best een ruimte delen, sterker nog: als moeder en kind in een ruimte verblijven en slapen, komt dat de rust en het gevoel van veiligheid ten goede.

Over het algemeen zal een kind, als hij de ruimte krijgt om te kiezen, zelf aangeven wanneer hij er aan toe is een eigen ruimte in gebruik te nemen.

Wat natuurlijk niet wil zeggen dat de moeder daarop moet wachten; uiteraard kan zij de ruimte nemen om (eventueel samen met het kind) een eigen ruimte voor hem inrichten. Veel kinderen zullen er wel prijs op stellen als zij de ruimte behouden te kiezen om bij hun moeder te zijn in de nacht.

Zo neemt een kind de ruimte in die er voor hem is. Die ruimte zal zich in de loop van jaren steeds meer gaan afspelen buiten het directe zicht en invloed van de moeder. Dat is ook een natuurlijk proces. Aan de moeder om hiervan te genieten, haar kind in de ruimte van de wereld en de maatschappij te zien groeien.


Reinheid: afwassen in 10 stappen ;)
http://www.youtube.com/watch?v=0AAPJZQYGUI

Boek: ruimte voor kinderen:
http://www.denieuweboekerij.nl/ruimte-voor-kinderen

Cold case; een stukje over dilemma en hechting

Je bent vijf jaar en op een avond wordt je door een vreemde mevrouw uit bed getild. Ze zegt dat ze een politie is en jou naar je moeder gaat brengen. Als ze je door de gang draagt zie je je vader en moeder, allebei met handboeien om naar buiten lopen en in een andere auto stappen. Jij gaat met die vreemde mevrouw in een auto naar een vreemd huis, waar een andere vreemde mevrouw zegt dat ze jou moeder is. Iedereen blij, toch?

Ik kijk graag naar detectiveseries op tv. Gewoon voor de lol en de suspense. En ook vaak voor de vragen en dilemma’s die erin verwerkt zijn. Leergericht als ik ben, bespreek ik die vraagstukken ook met mijn kinderen en voor de klas. Hoewel ik dan eerst op een of andere manier mijn leerlingen de betreffende aflevering moet laten zien want kennelijk is de jeugd niet zo geïnteresseerd in detectives.

Zo keek ik gisteravond laat nog naar ‘cold case’ een serie waarbij een speciaal team van de politie op zoek gaat in oude onopgeloste zaken. Meestal doordat iemand aankomt met nieuwe gegevens of doordat een andere, nieuwe zaak een link lijkt te hebben met iets wat soms al decenia geleden gebeurt is. Het mooie is dat in deze serie de personages wisselend in beeld worden gebracht zoals ze weren ten tijde van het misdrijf en zoals ze er nu uitzien.

Gisteren kwam een jonge vrouw op het bureau. Zij was vijf jaar geleden drugsverslaafd, maar blij met haar kind. Het kind was echter bij een brand om het leven gekomen. Nu meende zij hem in een park te hebben gezien. Uiteraard, zoals een goede Amerikaanse serie betaamd, werd in de loop van de aflevering uitgeplozen wat er werkelijk gebeurt was; een kinderloos echtpaar had gebruik gemaakt van de mogelijkheden en hadden het kind als zijnde hun eigen kind in huis genomen en grootgebracht. Hun motivatie was simpel; wij kunnen dat kind veel meer bieden dan een alleenstaande drugsverslaafde moeder.

Bij een dergelijke zaak kan ik niet anders dan de verdere ontwikkelingen zien door de ogen van het kind; Je bent vijf jaar en op een avond wordt je door een vreemde mevrouw uit bed getild. Ze zegt dat ze een politie is en jou naar je moeder gaat brengen. Als ze je door de gang draagt zie je je vader en moeder, allebei met handboeien om naar buiten lopen en in een andere auto stappen. Jij gaat met die vreemde mevrouw in een auto naar een vreemd huis, waar een andere vreemde mevrouw zegt dat ze jou moeder is. Iedereen blij, toch?

Natuurlijk moet diefstal van een kind bestraft worden, juridisch is er nu juist gehandeld. Ik hoop wel dat het kind de eerste tijd nog goed begeleid wordt.     

Het belangrijkste deel van een kind opvoeden gebeurt in de eerste vier a vijf jaar. Daarna wordt er nog wel nieuw gedrag bijgeleerd, geschaafd en opgepoetst natuurlijk, maar de basis, de kiel, het fundament is dan gelegd. In de peuter en kleuter periode leert een kind wie er bij zijn ‘stam’ horen, hoe mensen op elkaar reageren, wat lief en wat stout is en dat het veilig is om bij elkaar te zijn.

Het vertrouwen in jezelf en je omgeving, het opbouwen en onderhouden van relaties, jou rol in een groep en het omgaan met en reageren op je omgeving leer je vanuit die veilige stam.

Wat gebeurt er dan als je middenin of tegen het einde van die periode opeens uit je eigen veilige stam gehaald wordt en bij een andere, nieuwe gevoegd?  Ik zou graag het vervolg van deze cold case zien; Hoe vergaat het Max over 10, 20 jaar?

Everything I really need to know I learned in kindergarten:

http://www.peace.ca/kindergarten.htm

http://www.robertfulghum.com/

Cold case:

http://www.cbs.com/primetime/cold_case/recaps/517/recaps.php

http://www.youtube.com/watch?v=DgWBnI88WAc

Tinbergenlezing 2010: Sara B. Hrdy: Apen, moeders en mensenkinderen

http://weblectures.leidenuniv.nl/mediasite/Viewer/?peid=9133c0bc81754f5288110191e62c201d

Master Moeder II: de 3 R'en

Vergeet de drie R’en.

Concreter: vergeet dat het er drie zouden moeten zijn. In een sessie met ervaren moeders en deskundigen kwamen wij tot minstens 7 R’en die helpen een gezin draaiende te houden.

De R, met zijn strak rechte rug, een ronde, schijnbaar zachte borst, heeft een been vooruit gestoken, alsof hij een stap naar voren doet. Deze R staat symbool voor een hoop zaken in het leven. Een R alleen is echter niets, alleen samen kunnen zij houvast bieden in de stormen van het leven. Ze versterken en ondersteunen elkaar. Zoals partners in een goede relatie. En dan hebben we meteen de eerste R te pakken; 

Relatie.

Er is niet zoiets als een baby, er is altijd een baby en iemand anders. En dat blijft eigenlijk het hele leven zo; een mens is pas iets of iemand in relatie met iets of iemand anders. En elke relatie die je hebt, beïnvloedt je andere relaties.

Een conflict met een collega maakt je naar je kinderen toe mopperig of misschien juist stil. En als de buurvrouw over de heg zegt: ‘wat gilde jou kind gisteren zeg’ dan voel je weer de schrik van het van de trap vallen of de woede en het schuldgevoel van de klap. En die emotie neem je weer mee naar de volgende ontmoeting. Zo heeft elke relatie, hoe kort of schijnbaar onbelangrijk ook, invloed op jou andere relaties. Jijzelf staat echter aan het roer; jij kun kiezen hoe je met die invloeden omgaat.

Rust

Rust is vaak een schaars goed als je een baby hebt. Rust is vaak te vinden in onverwachte momenten. Rust is vaak juist niet te vinden in je baby op zijn eigen kamer in zijn eigen bedje, hoewel veel mensen je dat zullen vertellen. Over het algemeen is een baby rustig als hij bij iemand is. En bij wie zou hij liever zijn dan bij zijn moeder? Een baby tot een maand of 10 heeft nog geen objectpermanentie, geen besef van een wereld buiten dat stukje wat hij direct ervaart. Iets wat hij niet kan zien, horen, voelen, ruiken of proeven, ís er niet. Dat jij even weg bent en zo terugkomt, kan hij nog niet begrijpen. Het enige wat hij weet, is dat je er niet bent. En die eenzaamheid kan een baby erg beangstigen, hij kan immers niet alleen overleven. Voor een baby is het dus rustgevend als hij weet dat er iemand bij hem is. Dat is dan voor de moeder meestal ook het rustigst; als de baby in haar buurt is of zij weet dat de baby in nabijheid is van een vertrouwd persoon. Baby’s en moeders die een kamer delen, slapen over het algemeen rustiger en zijn daardoor beter uitgerust. In veel culturen delen ouders en kinderen lange tijd een bed. Rust zit ook in zelfvertrouwen en vertrouwen op je kind.

Relativeren

Als moeder krijg je te maken met een stroom informatie en adviezen uit allerlei richtingen. Buren, (schoon)moeders, collegae, internet, deze blog; iedereen lijkt een mening te hebben over hoe je met je gezin zou moeten omgaan. Luister, lees en neem alles rustig tot je. Kauw er even op en filter er dan uit waar je iets aan hebt of iets mee kunt. Gebruik wat jij denkt dat nu goed is voor jou en je gezin en vergeet de rest.

Slechts de eeuwige is perfect (en misschien valt daar zelfs nog iets op af te dingen). Fouten maken, misstappen begaan en blunderen horen bij het leven. Proberen dit te voorkomen kan tot stress of juist verlamming leiden. Ga vooral vooruit! Wees een R en neem gewoon de volgende kleine stap. Maak je geen zorgen over de invloed van een kleine stap. Wie vooruit kijkt blijft op de goede weg. 

Andere R'en: 

Ritme

Regelmaat

Reinheid

Ruimte

Komen in een volgende blog aan de orde.


Project over uitspraak van de R:
http://www.youtube.com/watch?v=onfiu8Rbhro

Master Moeder I

Er ís een opleiding tot moeder. Een heel grote opleiding waar iedereen die een kind baart, of eigenlijk al eerder automatisch wordt ingeschreven. Hoewel groot, is de opleiding kleinschalig van opzet; elke student krijgt haar eigen opleider. Deze docent opleider is over het algemeen streng en hardvochtig. Niet altijd direct, sommige studenten merken weinig tot niets van zijn aanwezigheid tot die niet meer ontkent kan worden. Anderen echter zijn al snel letterlijk ziek van zijn bestaan. 

Op zeker moment krijgt elke student echter met de opleider te maken en meestal blijkt deze veeleisend. Alle aandacht van de student wordt naar de opleiding getrokken. De gedragsverandering die verlangd wordt, is voor sommige studenten groter dan voor anderen. Elke student merkt echter zaken op die haar teveel worden. Uit de opleiding stappen is echter niet meer mogelijk; de docent is dwingend op dit punt. Veel studenten kunnen echter de druk van de opleiding niet aan, niet zelden overwegen zij drastische maatregelen als fysiek geweld jegens hun opleider. Sommige gaan daar ook daadwerkelijk toe over.

Is de start van de opleiding niet duidelijk, nog minder concreet zijn de doelen en competenties die behaald moeten worden. Wat maakt iemand tot een goede, competente moeder? Het curriculum staat niet vast, de eindtermen zijn niet omschreven en deze lijken ook per opleider sterk te verschillen.  Dat maakt het voor de student niet eenvoudig. Gelukkig is er veel literatuur over de functie te vinden en ook is internet een bron van informatie. Daarnaast krijgt de student tijdens de opleiding te maken met vele adviseurs die de student willen ondersteunen en begeleiden met adviezen op allerlei fronten. Dat deze adviseurs elkaar en de overige informatie tegenspreken, is echter meer regel dan uitzondering, wat de verwarring over de te bereiken einddoelen niet minder maakt.

Vooral de eerste periode van de opleiding is zwaar, als de opleider echt alle aandacht van de student opeist. De student moet uiteindelijk zelf uitvinden wat voor haar en de opleider de beste omgangsvorm is. Daar dit meestal een lange periode is van trail and error, kunnen momenten van vooruitgang, frustrerende vertraging en schijnbare achteruitgang elkaar afwisselen. Dat maakt de student vaak oververmoeid en onzeker en daardoor gevoelig voor invloeden van allerlei al dan niet goedbedoelde hulp.

Veel adviezen van buitenstaanders zijn vreemd genoeg gebaseerd op het idee dat het het beste is níet naar de opleider te luisteren. Veel mensen lijken ervan overtuigd dat de bedoelingen van de opleider kwaadwillend zijn;

‘Als je nu toegeeft, lopen ze later over je heen’

‘Als je daaraan gaat beginnen, krijg je dat er later niet meer uit.’

‘Daar ga je later spijt van krijgen’

Uitzonderingen daargelaten, weet de opleider meestal goed wat nodig is voor de ontwikkeling van de student, zijn eigen ontwikkeling en die van hun relatie. Het is daarom belangrijk dat de student het vertrouwen krijgt in de opleider en in haar eigen instincten. Als zij die durft volgen en de aanwijzingen van de opleider leert begrijpen en volgen, zal deze periode over het algemeen soepeler verlopen.

Hoewel de opleiding intensief is, lang duurt (een studieloopbaan van 18 jaar of langer is geen uitzondering) en bovendien een belangrijk maatschappelijk doel dient, wacht aan het einde geen diploma en zelfs geen maatschappelijke waardering. Ook gedurende de opleiding zullen vrienden noch werkgevers onder de indruk zijn van de prestaties en studieresultaten. De student zal slechts waardering krijgen voor het onopvallend houden van haar opleiding. Student en opleider worden geacht lange tijd van elkaar gescheiden te zijn. De studie komt dan vaak neer op de nachten en weekenden, wat weer vermoeidheid of stress kan veroorzaken bij beiden. Het is daarom belangrijk dagelijks een moment in te stellen voor de studie. Even afstemmen hoe het ermee staat of plannen voor de komende tijd doorspreken kan al voldoende zijn om de studielast in incourante uren te verminderen.

Aandacht van buiten de opleiding komt meestal slechts dan, wanneer de opleiding tot problemen leidt en de relatie van opleider en student verstoort raakt. Soms ziet een student niet dat de opleider naar een ander studieniveau gaat, soms gaat de student ook te snel naar een ander niveau. De opleider zal dan over kunnen gaan tot grovere manieren om de aandacht naar de opleiding terug te krijgen.

De student wordt dan door andere betrokkenen aangesproken op haar ‘falen’ in de opleiding. Ook dan komen de eerder genoemde adviseurs op de proppen met vele, elkaar vaak tegensprekende adviezen. Omdat hier vaak dwingende krachten aan te pas komen, is het voor de student lastig aandacht te houden bij haar doel; het voltooien van de opleiding, het oppikken van signalen van de opleider en het volgen van eigen instincten. Als dit in de eerste periode goed getraind is, zal dat in voorkomende gevallen vruchten afwerpen.

Ook op waardering van de opleider zelf hoeft de student niet te rekenen; na jaren van inspanning en intensieve samenwerking, volgt er geen feestelijke diploma uitreiking of afsluitend examenfeest; een leeg nest is wat de student rest.

Toegegeven; de opleiding is zwaar en intensief, bij tijd en wijle uitermate frustrerend en over het algemeen deprimerend ondergewaardeerd. Toch is het een opleiding die ik iedereen kan aanraden. Niet alleen wordt je er een sterker en beter mens van, ook lever je een bijdrage aan de toekomst. En hoewel er geen diploma aan vast zit is het resultaat in veel gevallen zichtbaar en tevreden stemmend.